Hard Fork Ethereum London là gì?

Cũng hấp dẫn giống như tiền điện tử, hard fork không nhất thiết phải hoàn hảo. Vì thế, nút mạng có thể cần phải có các bản cập nhật để duy trì trong cùng blockchain tùy theo loại bản nâng cấp. Nếu là bản nâng cấp tương thích ngược, nghĩa là nút mạng có thể không cần cập nhật blockchain để tiếp tục nằm trong blockchain đó, đây được gọi là soft fork. Hard fork hoàn toàn khác và phức tạp hơn khá nhiều.

Trong suốt quá trình hoạt động, Ethereum đã trải qua nhiều fork khác nhau, kể cả các fork gần đây nhất, hard fork Ethereum Berlin và hard fork Ethereum London sắp tới trên mainnet. Điều này đặt ra câu hỏi: Mạng Ethereum sẽ bền vững đến mức nào? Phí giao dịch phát sinh chống lại nghẽn mạng sẽ bị tác động như thế nào? Cuối cùng, liệu bản nâng cấp này có huỷ hoại tất cả “Ethereum Killer" không?”

Trong bài viết này, chúng ta sẽ tìm hiểu sâu hơn về nguyên nhân vấn đề để hiểu được yếu tố cơ bản đằng sau hard fork Ethereum London cũng như để nhấn mạnh một số tính năng của bản cập nhật này.

Hard Fork Là Gì?

Bản nâng cấp không tương thích ngược trong mạng tiền điện tử được gọi là hard fork. Nút mạng có thể không còn là một phần của mạng nếu không nâng cấp blockchain. Sự ra đời của hard fork mang nhiều ý nghĩa. Nút mạng có thể chọn vẫn nằm trong mạng mà không cần tính năng mới ngay cả khi không đáp ứng các bản cập nhật mới vì soft fork là bản tương thích ngược. Hard fork thì ngược lại.

Hình minh họa hard fork Ethereum. Nguồn: SimpleSwap

Hard fork còn có một ý nghĩa khác và sẽ phát huy tác dụng nếu phần lớn mạng không đáp ứng các bản cập nhật mới. Nút mạng có thể chọn vẫn nằm trong blockchain gốc, không được cập nhật, trong khi những nút cập nhật vẫn nằm trong chuỗi được cập nhật. Sự tách biệt này có thể là nguyên nhân của sự ra đời một loại tiền điện tử mới và điển hình là Ethereum Classic.

Ví dụ, sau các cuộc tấn công DAO vào năm 2016, Ethereum Classic đã ra đời. Từ một DApp trong mạng, khoảng $50 triệu đã bị đánh cắp. Để tránh lặp lại điều này, Ethereum đã tạo ra một hard fork với nhiều thay đổi, bao gồm quá trình chuyển đổi trong tương lai từ Proof-of-Work (PoW) sang Proof-of-Stake (PoS). Lúc đó, một phần trong tổng số nút của mạng không muốn thực hiện những thay đổi này vẫn nằm trong blockchain của Ethereum gốc, hiện được gọi là Ethereum Classic.

Nhưng đây không phải là hard fork duy nhất mà Ethereum có. Chẳng hạn như: hard fork Ethereum gần đây nhất là hard fork Berlin vào tháng 4 năm 2021. Hard fork tiếp theo sẽ diễn ra trong mạng Ethereum là fork London được chờ đợi từ lâu. Dự kiến tất cả fork này sẽ trở thành bước đệm cho bản nâng cấp quan trọng của Ethereum, Ethereum 2.0 (còn được gọi là Serenity).

Hard Fork Ethereum 2.0 Sẽ Được Triển Khai Như Thế Nào?

Ethereum 2.0 là bản cập nhật quan trọng nhất mà Ethereum có thể triển khai từ trước đến nay. Có ba giai đoạn chính trong bản cập nhật này.

Giai Đoạn 0: Giai đoạn này được triển khai vào tháng 12 năm 2020 và giới thiệu Beacon Chain. Bước đầu tiên trong quá trình chuyển đổi từ PoW sang PoS là Beacon Chain. Lý do chính để triển khai bản cập nhật này là vì PoS được chứng minh sử dụng năng lượng tiết kiệm hơn PoW. Nói một cách nôm na, điều này có ảnh hưởng đến môi trường vì tiền điện tử PoW có khả năng gây lãng phí năng lượng cao và để lại dấu vết carbon.

Giai Đoạn 1: Kế hoạch của Ethereum là tích hợp các shard vào mạng Ethereum và kết nối với Beacon Chain. Tỷ lệ hiệu suất có thể tăng dựa trên các shard này trong mạng Ethereum.

Giai Đoạn 2: Liên quan đến việc sử dụng đầy đủ các shard và biến blockchain Ethereum hiện tại trở thành một trong những shard của Serenity.

Điểm Nổi Bật Của Hard Fork Ethereum Berlin

Như đã đề cập, việc triển khai các bản cập nhật phải được thực hiện từ từ vì nếu thay đổi quá nhanh có thể dẫn đến kết quả tiêu cực. Vì thế, các fork như hard fork Berlin đã được triển khai trước.

Hard fork Berlin được triển khai với Block 12.244.000 và có các bản cập nhật EIP-2565, EIP-2718, EIP-2929 và EIP-2930. 

Giao Thức EIP-2565

EIP-2565 liên quan đến việc giảm phí gas trong mạng Ethereum. Vì lượng ETH phải trả để chạy các dịch vụ trên mạng Ethereum ít hơn nên tương đối có lợi cho người dùng. Điều này được thực hiện thông qua một hàm được gọi là lũy thừa mô-đun, hoặc đơn giản là ModExp.

Giao Thức EIP-2718 

EIP-2718 có một chức năng mới được gọi là túi giao dịch đã nhập. Với chức năng này, các giao dịch Ethereum đều là tương thích ngược và thay đổi hoàn toàn cách tiếp cận các giao dịch trong Ethereum, vì khi sử dụng “túi”, việc thêm trở nên dễ dàng hơn nhiều.

Giao Thức EIP-2929 

Đây là đề xuất liên quan đến việc tăng giá gas trong Opcodes. Trước đây, từng có những đợt cố gắng tấn công từ chối dịch vụ (DoS) sử dụng Opcodes vì phí gas rẻ. Vì thế Vitalik Buterin đã tăng đáng kể phí gas để giảm nguy cơ này. Cần lưu ý vấn đề này xảy ra trước hard fork Berlin.

Giao Thức EIP-2930 

Bản cập nhật cuối cùng này liên quan đến một loại giao dịch mới, bao gồm danh sách các địa chỉ cụ thể. Các địa chỉ trong danh sách truy cập này có thể giao dịch với mức phí gas thấp hơn nhiều và mức phí gas sẽ cao hơn một chút nếu người dùng muốn giao dịch với người nằm ngoài danh sách truy cập này.

Bây giờ chúng ta đã biết một ít về hard fork Berlin, hãy cùng tìm hiểu hard fork London và cách cả hai hard fork này được kết nối với nhau trên Ethereum và Serenity trong tương lai.

Hard Fork Ethereum London 

Hard fork Ethereum London trên testnet Goerli dự kiến triển khai vào ngày 30 tháng 6. Sau đó, sẽ được khởi chạy trên testnet Rinkeby vào ngày 7 tháng 7 và triển khai đầy đủ EIP-1559 trên mainnet Ethereum vào cuối tháng 7. 

Bản cập nhật này dự kiến sẽ giải quyết một số tranh cãi trong cộng đồng tiền điện tử. Không phải ai cũng ủng hộ các tính năng dự kiến của bản cập nhật này. Tuy nhiên, các nhà phát triển có thể quay lại các tính năng cũ trong các giai đoạn tiếp theo của Ethereum 2.0 nếu nhận thấy phần lớn cộng đồng không chấp nhận bản cập nhật này. Vì thế những thay đổi này có thể không phải là vĩnh viễn.

Bản Cập Nhật London Của Ethereum

Hard fork Ethereum London sẽ cung cấp một số tính năng mới, bao gồm hai EIP mà chúng tôi sẽ đề cập trong phần tiếp theo. Mục đích chính của hard fork London về cơ bản là nhằm chuẩn bị để người dùng chấp nhận quá trình chuyển đổi của Ethereum từ Proof-of-Work (PoW) sang Proof-of-Stake (PoS) khi triển khai Serenity hoặc Ethereum 2.0.

Thay Đổi Hệ Thống Phí Giao Dịch Của Ethereum

Thay vì bạn tự mình chọn mức phí để xác định tốc độ giao dịch, mạng Ethereum sẽ đặt phí giao dịch với mức cơ bản cho mỗi khối chứ không phải đặt giá gas. Đương nhiên điều này có nghĩa là tốc độ giao dịch của tất cả người dùng là như nhau. Tuy nhiên, vẫn có một tùy chọn để bạn đề nghị nút chịu trách nhiệm đảm bảo an toàn mạng.

Tuy nhiên, phương pháp mới này có một khuyết điểm nhỏ, cụ thể là phí gas có thể biến động. Bạn có thể đặt trước phí gas cố định cho một giao dịch, nhưng phí gas có thể đã tăng lên vào thời điểm giao dịch kết thúc. Điều này có thể dẫn đến những khoản lỗ không mong muốn khi thực hiện giao dịch. Tuy nhiên vẫn có giải pháp: Đơn giản bạn có thể đặt giới hạn phí và quyết định số tiền phí gas tối đa sẵn sàng trả, giúp tránh được tình huống phải trả phí gas không mong muốn.

Hiện tại, vì nguồn cung không giới hạn và tương đối lớn nên Ethereum có đặc tính gây lạm phát. Đặc tính này sẽ thay đổi với hard fork London, vì Ethereum sẽ giảm phát nhiều hơn.

Mặc dù về tính hiệu quả và môi trường, việc chuyển đổi từ PoW sang PoS có thể là một thành công nhưng vẫn có thể không phù hợp về một số khía cạnh. Ví dụ: thợ đào đã đầu tư vào máy đào xử lý mạnh (chẳng hạn như: thợ đào ASIC) có thể cho rằng khoản đầu tư của họ sẽ bị lãng phí. Hơn nữa, họ cũng có thể khẳng định mặc dù tiêu tốn nhiều năng lượng hơn, nhưng PoW có lợi hơn PoS.

Bản Nâng Cấp Mạng Ethereum và EIP

EIP là tên viết tắt của Đề Xuất Cải Tiến Ethereum. Trong hard fork của mạng Ethereum, các EIP được coi là những thay đổi lớn nhất. Theo kế hoạch, hard fork Ethereum London có hai EIP bao gồm EIP-1559 và EIP-3238, theo Cuộc Họp Của Các Nhà Phát Triển Chính Ethereum Số 107.

EIP-1559

Đề xuất đầu tiên là EIP-1559, còn được gọi là Thay Đổi Thị Trường Phí đối với Chuỗi ETH 1.0. Đây có lẽ là thay đổi lớn nhất vì liên quan đến phí giao dịch. Kế hoạch của EIP-1559 là đặt mức phí cố định cho tất cả mọi người vì thế tốc độ giao dịch không còn thuộc quyền quyết định của bạn. Phí được sử dụng cho mỗi giao dịch sẽ bị đốt cháy, do đó ETH từ tổng nguồn cung sẽ giảm. Cơ chế đốt mới này có thể giúp Ethereum giảm phát nhiều hơn và có thể đóng một vai trò quan trọng về giá ETH trong tương lai.

Phí giao dịch cố định này sẽ thay đổi dựa trên mức độ tắc nghẽn trong các khối giao dịch. Ngưỡng thay đổi phí là 50%, nghĩa là phí cố định sẽ tăng lên nếu khối chứa nhiều hơn mức giao dịch đó, ngược lại, phí cố định sẽ giảm xuống nếu mức thấp hơn 50%.

EIP-3238

Đề xuất còn lại là EIP-3238 - thường được biết đến với tên gọi Ethereum Difficulty Bomb Delay. So với bản hiện tại, bản cập nhật này sẽ khiến việc đào Ethereum khó khăn hơn nhiều. Đúng như tên của đề xuất này, thời gian đào sẽ lâu hơn, khiến cho việc đào PoW trong Ethereum đắt hơn nhiều đồng thời giao dịch trở nên chậm hơn. Bạn có thể thắc mắc vậy tại sao các nhà phát triển lại tạo ra bản cập nhật này và câu trả lời rất đơn giản: để thúc đẩy mọi người chuyển sang PoS. 

Rõ ràng việc bản cập nhật Ethereum 2.0 trở thành nguyên nhân tạo ra các blockchain khác từ hard fork là điều mà các nhà phát triển không muốn. Logic như sau: nếu gây khó khăn cho thợ đào, họ sẽ phải chuyển sang PoS.

Các Hard Fork Ethereum Trong Tương Lai

Vẫn còn nhiều đề xuất cải tiến để giúp Ethereum 2.0 khả thi hơn. Hard fork tiếp theo là hard fork Ethereum Shanghai, dự kiến sẽ diễn ra trong quý cuối cùng của năm 2021. Nhằm giúp cho các đợt triển khai cuối diễn ra trơn tru hơn nhiều, theo dự đoán, fork này có thể kết hợp Ethereum 1.0 và 2.0 với nhau. Tuy nhiên, vì vẫn chỉ là suy đoán nên các tính năng triển vọng của fork này là vẫn chưa chắc chắn tại thời điểm này. Có thể sẽ có thêm một fork nữa trước các giai đoạn cuối cùng của Serenity sau hard fork Shanghai.

Kết Luận

Tóm lại, vì các nhà phát triển sẽ đưa thêm một bước nữa vào bản cập nhật Ethereum 2.0 và thúc đẩy một cộng đồng ethereum tốt hơn nên hard fork Ethereum London là một trong những hard fork được mong đợi nhất trong mạng Ethereum. Nhiều người khá hào hứng về tác động mà bản cập nhật này mang lại trong việc thúc đẩy gia tăng tài chính phi tập trung mặc dù một số người có thể không hài lòng do sai lệch trong việc đào Ethereum.

Bất cứ điều gì mà quy tắc mới này mang lại đều có thể tạo ra những kết quả quan trọng cho cả mạng và cộng đồng. Tương lai của Ethereum sau đợt fork này như thế nào chỉ có thời gian mới trả lời được. Tuy nhiên, đây là bản cập nhật quan trọng đối với xu hướng cải tiến của Ethereum.