Ví Crypto Là Gì?

Bạn muốn mua, bán, giao dịch hay chỉ muốn thử các loại tiền điện tử mà ai cũng nói đến. Thực tế việc bạn ở đây nghĩa là bạn đang ở đúng chỗ, vì thật đơn giản, những thứ đó không thể làm được nếu thiếu ví crypto.

Trong bài này, bạn sẽ học được mọi thứ cần biết về chủ đề: ví dụ, ví crypto là gì? Có các loại ví nào đang tồn tại và chính xác thì bạn nên lưu trữ coin ở đâu?

Đầu tiên, một câu hỏi hay sẽ là ví crypto là gì?

Ví crypto là một chương trình phần mềm tương tác với blockchain mà bạn chọn bằng cách tạo ra khóa công khai và khóa riêng tư, giám sát số dư của bạn, và quan trọng nhất, gửi và nhận tiền điện tử - nhưng dù chúng có là gì, các ví này không phải một phần của blockchain.

Ví Crypto Hoạt Động Như Thế Nào?

Bạn đã bao giờ tự nhìn mình trong gương? Chắc chắn là có, nên bạn sẽ biết rằng tấm gương phản chiếu bạn, nhưng không chính xác là bạn.

Tình huống tương tự có thể áp dụng với ví tiền điện tử. Dù số lượng coin bạn thấy trong ví mình là bao nhiêu, chúng cũng không ở đó như cách mà các đồng xu ở trong ví thật; nó chỉ là hình ảnh phán chiếu các hoạt động của bạn trên blockchain.

Nghe có vẻ hơi phức tạp nhưng không hẳn là vậy. Hãy tiếp tục đọc và chúng tôi sẽ giải thích.

Vậy chúng ta đã biết ví crypto là gì rồi, nhưng thành phần chính của nó, mã khóa công khai và riêng tư là gì?

Mã Khóa Công Khai và Mã Khóa Riêng Tư

Mã khóa riêng tư và mã khóa công khai hoạt động theo cách tiến hành các giao dịch trên một blockchain – ví dụ, Bitcoin blockchain.

Mã khóa công khai, hay một địa chỉ công khai, được tạo ra từ ví crypto của bạn, được liên kết và gán cho bạn – nó giống như địa chỉ email của bạn trên blockchain. Bạn có thể đưa nó cho những người muốn gửi cho bạn gì đó – thường là tiền điện tử, nhưng đôi khi là các loại tài sản kỹ thuật số khác.

Mặt khác, mã khóa riêng tư thì khác biệt. Không ai khác ngoài bạn được thấy nó và thay mặt bạn ký các yêu cầu, ví dụ như chuyển tiền. Nó đơn giản giống như mật khẩu cho các tài sản của bạn.

Bằng cách sử dụng các quy tắc toán học nghiêm ngặt của mã hóa bất đối xứng, khóa riêng tư của bạn chứng minh bạn là người gửi yêu cầu, nên điều quan trọng là giữ mã khóa riêng tư an toàn. Nếu ai khác có quyền truy cập, họ có thể lấy coin của bạn.

Nói như vậy, nếu ai đó bảo rằng bạn không cần mã khóa riêng tư để gửi và nhận crypto thì về lý thuyết dĩ nhiên là họ đúng. Nhưng cũng có nghĩa là bạn không có toàn quyền kiểm soát tiền của mình.

Khác Biệt Giữa Ví Nóng và Ví Lạnh

Bất kỳ ví crypto nào cũng luôn được chia thành hai loại nóng hoặc lạnh.

Ví crypto không bao giờ thay đổi trạng thái: bạn luôn biết ví này là nóng hay lạnh, bởi vì khác biệt là rất rõ ràng.

Ví nóng liên kết với internet, trong khi ví lạnh không kết nối internet.

Định Nghĩa Ví Nóng và Ví Lạnh

Ví nóng hay lưu trữ nóng thuận tiện hơn, nhưng kém bảo mật hơn. Mặc dù áp dụng các biện pháp an ninh nghiêm ngặt để ngăn chặn các sự cố xảy ra, ví nóng vẫn luôn có khả năng bị hack theo cách mà ví lạnh không bao giờ bị.

Ví lạnh mang tính vật lý hơn – đây có lẽ là cảm giác gần nhất mà bạn thấy như sở hữu tiền điện tử vật lý. Ví giấy, ví phần cứng, và ngạc nhiên là, bitcoin vật lý (để làm quà tặng thì rất tốt, nhưng lại rất bất tiện trong thế giới thực) đều là các ví lạnh và chúng rất an toàn để lưu trữ lượng lớn tiền điện tử.

Hãy cùng xem chi tiết các loại ví này.

Ví Nóng

Có bốn loại ví nóng cơ bản: ví web, ví điện thoại, ví để bàn và các sàn giao dịch crypto.

Đôi khi chức năng của ví nóng này giao thoa với chức năng của ví nóng khác, nên ranh giới giữa chúng có thể mờ nhạt.

Ví dụ, nó xảy ra với ví web và các sàn giao dịch crypto, nên đừng bối rối khi phân biệt cái này với cái kia. Một minh hoạ tốt là Coinbase, hoạt động như một ví kỹ thuật số mà bạn có thể giao dịch một crypto này lấy cái khác, và còn có một phương tiện gọi là Coinbase Pro, một sàn giao dịch crypto nơi bạn có thể giao dịch tài sản kỹ thuật số.

Khi sử dụng ví nóng, người sở hữu ví vẫn có quyền kiểm soát mã khóa riêng tư của họ. Tuy nhiên, như chúng tôi đã đề cập, chúng có thể bị hack, dù khả năng đó chỉ là nhỏ.

Có nhiều loại ví nóng sử dụng phần mềm. Hãy xem qua về chúng.

Ví Web

Ví web là các ví bạn có thể truy cập bằng trình duyệt, ví dụ như Google Chrome, hoặc Safari.

Chúng phù hợp với những người thường xuyên giao dịch cơ bản và lưu trữ lượng nhỏ tiền trong tài khoản.

Blockchain.com, BitGo, GreenAddress, Coinbase là các ví dụ về ví dựa trên web, tất cả chúng đều thiết lập tốt và dễ sử dụng. Vấn đề duy nhất là khi sử dụng các ví này, bạn đã tin tưởng giao cho ai đó các mã khóa của mình.

Nếu nó là một ví giám hộ như BitGo, bạn tin tưởng họ bảo vệ mã khóa riêng tư của bạn. Nếu mã khóa riêng tư có mật khẩu bảo vệ, giống như Coinbase, thì bạn đã tin tưởng họ bảo vệ khóa của bạn an toàn trên máy chủ của họ.

Lỡ có điều gì đó không ổn với giám hộ? Lỡ có chuyện gì với máy chủ thì sao?

Một cách thường thấy khi nói về vấn đề tế nhị thường như thế này: “Coinbase là một dịch vụ ví lưu trữ, chúng tôi quản lý mã khóa riêng tư cho bạn, bảo vệ quỹ của bạn bằng mật khẩu, xác minh thiết bị và xác thực 2 yếu tố.”

Tuy thế, hóa ra rất ít người lo lắng khi không sở hữu mã khóa riêng tư của họ. Vì dịch vụ có uy tín tốt và dễ sử dụng.

Ví Di Động

Đây không phải cảnh báo spoiler: ví di động là ví crypto cài đặt trên điện thoại của bạn như một ứng dụng từ Google Play hoặc App Store. 

Cái bạn cần biết về chúng là đôi khi ứng dụng trên điện thoại và ví trực tuyến tương ứng bổ sung cho nhau khi hoạt động với Coinbase, BitGo hoặc RobinHood. 

Tuy nhiên, ví di động đôi khi không có trình duyệt tương tự, nhưng không vấn đề gì, ví dụ, trường hợp của Copay hoặc BRD. 

Với Copay, bạn có đa chữ ký, 2FA, ví HD và kiểm soát hoàn toàn khóa riêng tư của bạn. Với BRD, có thiết kế bóng bẩy, ví HD và cũng kiểm soát hoàn toàn mã khóa riêng tư của bạn.

Nên bạn thấy đó, với bản chất của chúng, các ứng dụng điện thoại an toàn hơn một chút so với ví trực tuyến. Chúng được thiết kế độc lập với hệ điều hành của điện thoại, cung cấp một mức độ bảo vệ chống lại phần mềm độc hại, cho bạn quyền kiểm soát các khóa của mình.

Ví Để Bàn

Ví để bàn là các loại ví bạn cài đặt trên thiết bị của bạn từ một trang web của nhà phát triển.

Có hai loại ví để bàn đang tồn tại: ví nút mạng toàn phần và ví trọng lượng nhẹ/mỏng.

Bitcoin.org có một cách tốt để xác định sự khác biệt giữa chúng: “Hình dung một nhà khoa học đọc một kết quả thí nghiệm và sau đó tự lặp lại thí nghiệm đó. Làm như vậy cho phép bà tin tưởng vào kết quả mà không phải tin vào những nhà khoa học đã làm trước.”

Nếu bạn tải toàn bộ blockchain bằng ví của bạn và “tự lặp lại thí nghiệm”, bạn sẽ chạy một máy khách nút mạng toàn phần. Nếu có ai đó lưu trữ blockchain trên ở phía họ giúp bạn, bạn sẽ chỉ “đọc” về thí nghiệm và khiến nó có trọng lượng nhẹ.

Ví bitcoin đầu tiên là một máy khách nút mạng toàn phần được phát triển bởi chính Satoshi Nakamoto, biệt danh của người sáng tạo huyền thoại ra Bitcoin và blockchain. Nó được gọi là Bitcoin Core, và như Florence + The Machine hát, “mang theo một trái tim nặng trĩu”, cụ thể là, 320,76 GB, nên nó không phải là một dạng sản phẩm chủ đạo.

Tuy nhiên, nó vẫn tồn tại, và nếu bạn sở hữu nó, bạn không chỉ đơn giản sở hữu ví, bạn là một người xác minh tham gia vào quá trình toàn cầu của tiền phi tập trung 24/7. Bạn có thể đào crypto nếu bạn thêm vào cỗ máy đào siêu sức mạnh, bạn chấp thuận khối và các giao dịch, cộng với việc, không ai có thể lừa bạn chấp nhận các giao dịch giả.

Hầu hết mọi người sử dụng ví trọng lượng nhẹ, như là Electrum, Exodus, và Mycelium. Một máy khách mỏng kết nối tới mạng Bitcoin ngang hàng (P2P) nhưng không kiểm định toàn phần các giao dịch hoặc khối. Nếu sử dụng các máy khách trọng lượng nhẹ/mỏng, bạn sử dụng phần mềm bên thứ ba giúp bạn tương tác với blockchain ban đầu theo thời gian.

Lưu trữ tài sản kỹ thuật số của bạn rất tiện lợi với ví mỏng. Bạn không phải tải toàn bộ blockchain về máy tính, bạn không phải cập nhật máy khách liên tục. Bên cạnh đó, ví mỏng như Electrum cho phép bạn lưu trữ mã khóa riêng tư, cho bạn ẩn danh và đảm bảo một bản sao lưu dự phòng.

Chúng có kém bảo mật không? Những ví này sẽ bị tấn công nếu mạng lưới bị kẻ tấn công chế ngự, như Satoshi nói trong sách trắng. Nhưng nó có thể xác minh các thanh toán mà không cần chạy một nút mạng toàn phần. Như thế, kiểu xác minh này là tin cậy miễn là các nút mạng thực sự kiểm soát mạng lưới.

Các Sàn Giao Dịch Tiền Điện Tử 

Vấn đề lớn nhất với tất cả loại ví đã đề cập phía trên là nó rất khó để trao đổi giữa dollar và bitcoin. Bạn không thể dễ dàng thêm thẻ tín dụng vào tài khoản của bạn. Đó là lúc bạn cần các sàn giao dịch tiền điện tử.  

Sàn giao dịch tiền điện tử là một nền tảng trực tuyến hoặc di động với chức năng giao dịch tích hợp sẵn cho phép bạn mua/bán và lưu trữ tiền điện tử. Các nền tảng này thường tích hợp chức năng biểu đồ, cùng với các công cụ giao dịch hữu ích khác.

Bạn không cần phải là nhà môi giới hoặc sở hữu lượng tiền lớn để bắt đầu giao dịch trên sàn giao dịch tiền điện tử. Tính ẩn danh tương đối cũng là lý do nhiều nhà giao dịch cá nhân ưa thích sàn giao dịch tiền điện tử.

Các cơ quan quản lý đang từ từ tiếp cận, nhưng trong rất nhiều trường hợp không cần phải xác minh danh tính nếu bạn muốn bắt đầu chuyển những khoản tiền nhỏ giữa các địa chỉ khác nhau.

Nhưng nhớ rằng, nếu bạn muốn rút hoặc ký gửi tiền định danh (USD hoặc Euro), bạn sẽ phải cung cấp cho các sàn giao dịch một số tài liệu xác minh, ví dụ như hóa đơn tiện ích, sao kê ngân hàng, hoặc căn cước.

Ví Lạnh

Như chúng tôi đã đề cập từ trước, ví lạnh có lẽ là cách bảo mật nhất để lưu trữ lượng lớn crypto, vì những ví này không kết nối internet.

Vậy, có những loại ví lạnh nào đang tồn tại?

Hãy cùng xem qua!

Ví Phần Cứng

Ví phần cứng có bề ngoài giống như một chiếc USB. Nó là một thiết bị lưu giữ khóa riêng tư của bạn trong một môi trường ngoại tuyến an toàn. Nhưng bạn phải cài đặt phần mềm trên máy để sử dụng nó.

Dù thực tế các ví này an toàn nhất trên thị trường, có một số khả năng xảy ra vấn đề với loại lưu trữ này.

• Phần mềm độc hại trên PC của bạn có thể lừa thiết bị gửi Bitcoin vào các địa chỉ sai lệch.

• Tiện ích có thể bị sơ hở do quy trình sản xuất lỗi, tạo cơ hội cho kẻ gian.

Khôn ngoan là nên giữ trứng của bạn trong nhiều ví nhất có thể. Các lựa chọn phổ biến bao gồm Ledger Nano, Trezor và KeepKey.

Ví Giấy

Ví giấy là một dạng lưu trữ crypto ngoại tuyến với mã QR và các khóa tương ứng được in ra trên một mảnh giấy.

Ví giấy phù hợp thường là cách rất bảo mật để lưu trữ bitcoin vì chúng không tiếp xúc với phần mềm độc hại. Chúng có thể dễ dàng cất an toàn trong két sắt và két an toàn. 

Đừng quên là: ví giấy được làm từ… giấy tức là chúng có thể bị trộm, mất, bị ướt hoặc thậm chí đốt, nên có thể bạn sẽ cần vài bản sao lưu. 

Để tạo ví giấy bitcoin đầu tiên và gửi bitcoin vào đó, bấm vào link này.

Nhớ là để tạo ví như vậy và sử dụng nó, bạn phải làm theo các bước đơn giản như sau:

1. Tạo ví giấy của bạn, ví dụ như BitAddress trong link phía trên

2. Gửi Bitcoin tới một ví di động như là Copay để “quét” lựa chọn giấy.

3. Bắt đầu gửi Bitcoin vào địa chỉ công khai ví giấy bằng cách quét mã QR trên ví giấy của bạn – thế là xong, ví giấy của bạn giờ đã thành một mảnh giấy có giá trị

4. Khi bạn muốn lấy lại tiền từ ví giấy, chỉ cần quét mã QR một lần nữa bằng cách sử dụng “quét” lựa chọn giấy” trong ví di động của bạn.

Làm Thế Nào Để Giữ Crypto Của Bạn An Toàn

Trước khi chọn ví, tìm hiểu xem có lựa chọn xác thực 2 yếu tố (2FA) không. Đây là một công nghệ có thêm một phần dữ liệu để bạn thêm vào trước khi đăng nhập vào tài khoản. Để sử dụng, bạn sẽ cần tải một ứng dụng xác thực về điện thoại.

Ngoài ra còn có tính năng đa chữ ký bảo vệ tài sản của bạn. Chỉ định một người khác hoặc một dịch vụ bảo vệ ví ký vào giao dịch cùng bạn – và bạn an toàn kể cả với ví nóng!

Đừng để mất hạt giống, là một chuỗi 12 từ hoặc 24 từ mà hầu hết mọi ví HD sinh ra khi bạn tạo nó. Về lý thuyết, nếu có chuyện xảy ra, với sự giúp đỡ của hạt giống bạn có thể dễ dàng phục hồi cặp khóa trên bất cứ ví HD nào hỗ trợ tính năng hạt giống. Nhưng, nhất thiết chỉ nên sử dụng cùng một chương trình ví HD với cùng một thiết lập HD liên quan cho một hạt giống cụ thể. 

Nhà phát triển Bitcoin Core Pieter Wuille là người tạo ra ví HD (ví xác định phân cấp) để cung cấp mức độ ẩn danh cao hơn cho người thường xuyên gửi và nhận tiền kỹ thuật số. Ví HD giữ thông tin về số tiền bạn đã chi tiêu cho một giao dịch an toàn. 

Làm Thế Nào để Gửi và Nhận Crypto

Nó sẽ thay đổi một chút, dĩ nhiên, nhưng nói chung thì tình huống luôn là như nhau.

Tìm và tạo một địa chỉ công khai trong thiết lập ví của bạn và đưa nó cho người sắp gửi tiền cho bạn.

Để gửi tiền từ quỹ của bạn, mở ví ra, nhập địa chỉ nơi nhận cũng như số tiền và bấm “Gửi”.

Sẽ cần chút thời gian trước khi bạn hoặc người nhận nhận được tiền vì các thợ đào cần phải xác nhận giao dịch. Đừng lo, điều đó hoàn toàn bình thường.

Bạn Nên Trả Phí Bao Nhiêu?

Giao dịch bitcoin của bạn cần phải thêm vào khối trong mạng Bitcoin để nó được hoàn tất hoặc kiểm định thành công. Các thợ đào sử dụng lượng lớn sức mạnh tính toán và năng lượng để làm việc đó và mong đợi phần thưởng, nên bạn phải thuyết phục họ viết giao dịch của bạn vào các khối của họ.

Vì thế, bạn cần phải trả phí, và đoán xem, dĩ nhiên là thợ đào có động cơ tài chính để ưu tiên kiểm định các giao dịch có phí cao hơn.

Nếu bạn định gửi quỹ và muốn xác nhận nhanh, phí thích hợp có thể cao hơn mức trung bình. Ở thời điểm viết bài, nó là 26,16 USD/tx, nhưng bạn luôn có thể tự kiểm tra mức phí.

Tôi Có Thể Lưu Trữ Các Loại Tiền Điện Tử Khác Nhau trong Một Ví Không?

Có nhiều ví có thể lưu trữ một hoặc nhiều loại tiền điện tử. Ví dụ, Exodus cung cấp một danh sách lớn các loại coin, như là Bitcoin, Ether, EOS, Dash, và các loại khác.

Tuy nhiên, trong MetaMask, bạn chỉ có thể lưu trữ ERC-20 token, điều đó chúng tôi đã nói từ trước, nhưng tâm lý chung là – đúng, tất nhiên bạn có thể lưu trữ các loại tiền khác nhau trong một ví. Bạn chỉ cần chọn một ví phù hợp với bạn.

Một số loại ví đa dạng tiền điện tử phổ biến nhất bao gồm Guarda, Exodus, Trust Wallet, và Trezor.

Kết Luận

Đó là tất cả những gì cần biết về ví tiền điện tử. Bây giờ bạn đã biết ví điện tử là phần mềm tương tác với blockchain với sự giúp đỡ của mã khóa công khai và riêng tư.

Có ví nóng và ví lạnh, và loại bảo mật nhất là loại không bao giờ, hoặc gần như không bao giờ tương tác với internet. Liệu có thể không? Không phải lúc nào cũng vậy.

Tuy vậy, cách tốt nhất để giữ quỹ của bạn an toàn là giữ chúng trong lưu trữ lạnh. Với cách này, quỹ của bạn không bị hack theo cách mà chúng có thể bị nếu được lưu trữ trong ví nóng. Tuy nhiên, có công nghệ 2FA và đa chữ ký tăng thêm một lớp bảo mật.

Không rõ làm thế nào để gửi và nhận crypto coin? Đừng lo, nó khá đơn giản. Kiểm tra xem người gửi có đúng địa chỉ công khai khi bạn muốn nhận tiền và kiểm tra bạn có gửi đúng địa chỉ khi bạn gửi tiền.