IOTA Là Gì Và Nó Hoạt Động Như Thế Nào?

Ý tưởng đầu tư vào tiền điện tử trở nên mạnh mẽ hơn khi Bitcoin và các loại tiền điện tử khác bắt đầu ra mắt với hy vọng rằng chúng sẽ chia sẻ thành công với BTC. Nhưng có một vấn đề chung mà hầu hết các loại tiền điện tử này đều gặp phải: các vấn đề về khả năng mở rộng. IOTA mang đến giải pháp cho vấn đề này.

Hôm nay, chúng ta sẽ tìm hiểu sự khác biệt của IOTA so với phần còn lại và những gì nó có thể mang lại trong tương lai.

IOTA Chính Xác Là Gì?

IOTA là một sổ cái phi tập trung mã nguồn mở nơi tiền điện tử được sử dụng để ghi lại và thực hiện các giao dịch trong hệ sinh thái IoT. Tiền điện tử gốc được đặt tên là mIOTA để tạo điều kiện thuận lợi cho các giao dịch trong mạng.

IOTA đi chệch hướng khỏi công nghệ blockchain và tập trung vào công nghệ được gọi là “Tangle” - một Đồ Thị Định Hướng Không Tuần Hoàn (DAG) đặc biệt. Mục đích của IOTA là giải quyết các vấn đề về khả năng mở rộng trong thị trường crypto và trở thành xương sống của Internet Vạn Vật. Vấn đề với khả năng mở rộng được cải thiện có thể dẫn đến tăng phí giao dịch. Do đó, IOTA đã giới thiệu các giao dịch không tính phí, giữ cho khái niệm phân quyền ở dạng thô sơ nhất.

Mạng IOTA bao gồm nhiều nút mạng và mỗi nút mạng được kết nối trực tiếp với hai nút mạng khác.

Được Định Hướng trong DAG - có nghĩa là các kết nối nút mạng chỉ có một hướng: nút mạng X có thể được kết nối trực tiếp với nút mạng Y, nhưng nút mạng Y không thể di chuyển về phía nút mạng X.

Acyclic trong DAG - có nghĩa là mạng không ở dạng vòng tròn hoặc ở bất kỳ hình thức nào được lặp lại: nếu nút mạng X được kết nối trực tiếp với nút mạng Y và nút mạng Y được kết nối trực tiếp với nút mạng Z, thì nút mạng Z không được kết nối tới nút mạng X.

Mỗi nút trong mạng có thể được định hướng hoặc kết nối với hai nút mạng khác và mỗi nút đó được kết nối với hai nút mạng khác nữa, v.v. Mỗi nút mạng có trách nhiệm xác minh các giao dịch của hai nút mà nó được kết nối.

Giao dịch trong IOTA còn được gọi là các Site. Càng nhiều nút mạng được thêm vào mạng, nó càng trở nên an toàn hơn.

Ví dụ minh họa, nếu nút mạng A được xác minh bởi hai nút mạng khác là B và C và cả hai nút mạng này đều được xác minh bởi nút mạng D, thì điều đó có nghĩa là nút mạng A được xác minh bởi các nút mạng B, C và D, nghĩa là ba nút mạng chịu trách nhiệm để xác nhận các giao dịch của nút mạng A.

Các nút mạng khác có quyền truy cập vào thông tin đó và xác định xem nút mạng A có đáng tin cậy hay không. Nút mạng nào càng có nhiều nút được liên kết sẽ càng trở nên đáng tin cậy. Các nút mạng mới được thêm vào được gọi là “Tip” và vẫn chưa được xác minh cho đến khi một nút mạng mới kết nối hướng đến chúng. Theo cách này, một nút mạng càng tồn tại trong Tangle đủ lâu thì nút mạng đó càng đáng tin cậy, vì các nút mạng mới tham gia vào mạng IOTA và càng có nhiều xác minh được liên kết với nó.

Biểu diễn trực quan của công nghệ Tangle: các nút mạng màu vàng là các nút mạng Típ.

Nguồn: Medium

Ở đây có một vấn đề cần đánh giá, nếu mạng IOTA nhỏ hơn, kẻ tấn công có thể cung cấp cho mạng nhiều nút mạng đến mức vượt qua số đông và thao túng mạng cho mục đích cá nhân của chúng. Tuy nhiên, nhóm IOTA đã khởi chạy một nút mạng được gọi là “Điều phối viên”, có liên quan đến việc bảo mật mạng vừa đủ để khiến những kẻ tấn công như vậy thực tế không thể thành công.

Các Vấn Đề Với IOTA

Nhưng liệu điều này có làm cho mạng IOTA trở nên tập trung hay không nếu nút mạng Điều Phối Viên về cơ bản đang kiểm soát mạng?

Câu trả lời là có.

Nhưng IOTA Foundation đã tuyên bố rằng nút mạng Điều Phối Viên sẽ bị xóa khỏi mạng khi mạng trở nên đủ lớn để không ai có thể đủ khả năng kiểm soát phần lớn các nút mạng.

Mặc dù thực tế rằng IOTA không thực sự là một blockchain, nó vẫn chủ yếu sử dụng các tính năng Proof-of-Work(PoW) khi nói đến cơ chế đồng thuận của mạng.

Tuy nhiên, đào trong IOTA không giống như trong các mạng PoW khác. Ví dụ: các thợ đào không được trao tặng các token mới thay cho việc nhận được một phần phí giao dịch.

Token được sử dụng trong mạng IOTA và IoT là mIOTA (đánh vần là MIOTA). Nguồn cung hạn chế là 2.779.530.283 token MIOTA,và nguồn cung lưu thôngđã đạt 100% trong tổng số này. Vì không thể thêm token MIOTA vào mạng nữa, giá của MIOTA là giảm phát.

Nguồn Gốc Của IOTA

IOTA được thành lập vào năm 2015 bởi David Sønstebø, Serguei Popov, Dominik Schienervà Sergey Ivancheglo. Sønstebø là một doanh nhân và trước đây đã tham gia vào việc phát triển một công ty IP phần cứng. Popov là một giáo sư toán học tại Đại học Campinas ở Brazil và là bộ não đằng sau Tangle. Schiener cũng là một doanh nhân có liên quan đến các công ty khác trước IOTA.

Ivancheglo, người chuyên về thiết bị điện tử, không còn là thành viên của nhóm IOTA nữa vì anh ấy tin rằng những mục tiêu mà nhóm đặt ra khi mới ra mắt là không thể đạt được nữa.

Ngày nay, nhóm đã mở rộng vì có các chuyên gia từ hơn 25 quốc gia trên thế giới làm việc cho nhóm.

Để phát triển dự án IOTA, IOTA Foundation đã tổ chức Phát Hành Coin Ban Đầu (ICO) vào năm 2015. Đã huy động được khoảng $500.000 (1,337 BTC vào thời điểm đó). Mặc dù các ICO ngày nay huy động được nhiều tiền hơn thế, nhưng chúng không phổ biến lắm vào năm 2015, vì vậy vào thời điểm đó, nó được coi là một thành công.

Ban đầu, ba triệu triệu token MIOTA đã được phát hành. 999.999.999 đã được bán trong ICO. Tuy nhiên, phần lớn số token đó đã bị burn theo thời gian.

Điều đáng chú ý là khi thời gian trôi qua, nhiều đơn vị con của IOTA đã được thêm vào bởi nhóm IOTA vì nguồn cung bổ sung phù hợp với mục đích của IoT hơn.

Lịch Sử Giá IOTA (mIOTA)

Token mIOTA được phát hành vào tháng 6/2017 và có giá khoảng $0,5, theo CoinMarketCap. Trong vòng một tháng, giá đã giảm xuống khoảng $0,15, nhưng nó đã đạt $1 vào tháng 8/2017.

Vào tháng 11/2019, IOTA bắt đầu một đợt tăng giá kéo dài khoảng hai tháng, đạt mức cao nhất mọi thời đại vào ngày 19/12 ở mức $5,69. Ngay sau đó, giá bắt đầu giảm, giảm xuống dưới $1 vào tháng 4, sau đó tăng trở lại khoảng $2,60 vào tháng 5/2020.

Theo xu hướng tăng giá của quý đầu tiên của năm 2021, giá mIOTA bắt đầu tăng trở lại, đạt mức cao nhất là $2,68 vào tháng 4. Kể từ lần tăng đó, giá mIOTA đã giảm nhẹ và ở mức khoảng $1,09 kể từ ngày 8/6/2021.

Lịch sử giá IOTA (MIOTA). Nguồn: CoinMarketCap

Với mức giá $1,09 và nguồn cung lưu hành là 2,78 tỷ, vốn hóa thị trường của IOTA là khoảng 3 tỷ USD. Điều này xếp IOTA ở vị trí thứ 34 trong thị trường tiền điện tử, dựa trên vốn hóa thị trường.

Các Dự Án Hiện Tại Của IOTA

Vì IOTA được xây dựng để duy trì hệ sinh thái internet vạn vật, các dự án thường xoay quanh khả năng mở rộng của IoT. Mặc dù IOTA có thể tổn thất nhiều vào năm 2017, nhưng nó đang lấy lại động lực.

Trên thực tế, IOTA đang tiến hành nâng cấp mạngđể giải quyết một số lỗ hổng bảo mật. Dưới đây là những dự án không cản tầm nhìn của Schiener.

Những Thành Phố Thông Minh

IOTA đã tỏ ra hữu ích trong việc cung cấp các dịch vụ tương lai. Đó là trường hợp của các thành phố thông minh, nơi mọi thứ đều là kỹ thuật số. Chính quyền Đài Bắc đã hợp tác với IOTA Foundation để thực hiện ý tưởng về một thành phố tương lai ở Đài Bắc. Bằng cách đó, IOTA sẽ là sức mạnh đằng sau thành phố thông minh này.

Hơn nữa, việc sử dụng sổ cái phi tập trung của IOTA trong việc bỏ phiếu hoặc các dịch vụ khác sẽ đảm bảo an ninh hơn, cũng như mối quan hệ bền chặt hơn giữa chính phủ và công dân.

Năng Lượng Thông Minh

Bên cạnh các thành phố thông minh, IOTA cũng đã tham gia vào ngành công nghiệp năng lượng. IOTA có thể quản lý hiệu quả năng lượng thông minh được sử dụng cho ô tô điện do phi tập trung. Sử dụng token MIOTA làm phương tiện thanh toán, mọi người có thể sạc ô tô thông minh của họ tại các trạm sạc thông minh. Đó là trường hợp của công ty Hà Lan ElaadNL, một trong những công ty đầu tiên đạt được thỏa thuận với IOTA Foundation.

Thuốc Men Và Vận Chuyển

Một lĩnh vực khác mà IOTA có thể được sử dụng là y học. Mạng IOTA đang nỗ lực cải thiện các dịch vụ eHealth để dữ liệu đáng tin cậy, an toàn và riêng tư hơn. Ngoài ra, IOTA có thể được sử dụng trong ngành giao thông vận tải. Mọi người có thể sử dụng nó để trả tiền cho chỗ đậu xe, đi lại và đi chung xe.

Sản Xuất Và Chuỗi Cung Ứng

Cuối cùng nhưng không kém phần quan trọng, IOTA có thể được sử dụng cho sản xuất cũng như chuỗi cung ứng. Sử dụng công nghệ của Tangle, người dùng có thể truy cập mọi thông tin về một sản phẩm cụ thể, tạo ra sự minh bạch nhất có thể.

Các Đối Tác Của IOTA

Tất cả những tính năng này đã giúp IOTA Foundation có thể hợp tác với một số công ty lớn nhất thế giới. Một trong số đó là Microsoft. Vì IOTA có kế hoạch cung cấp sức mạnh cho Internet Vạn Vật, Microsoft coi IOTA là một đối tác đầy hứa hẹn trong việc hướng tới tương lai của IoT.

Một đối tác khác của IOTA là Volkswagen. Kể từ khi IOTA hoạt động trên chuỗi cung ứng và sản xuất ô tô, Volkswagen cũng đã quyết định sử dụng công nghệ này. Một công ty khác trong ngành ô tô là Jaguar Land Rover gần đây cũng đã hợp tác với IOTA Foundation.

Trong lĩnh vực điện tử, các công ty như Bosch và Fujitsu đã trở thành đối tác của IOTA để tận dụng nhiều chức năng mà tiền điện tử này mang lại.

 Một số quan hệ đối tác của IOTA. Nguồn: IOTA

Tương Lai Của IOTA

IOTA đang tìm cách bổ sung một số tính năng mới vào mạng của mình. Như đã đề cập trước đó, IOTA đang có kế hoạch sớm loại bỏ nút mạng Điều Phối Viên với một kế hoạch mà nó gọi là Coordicide. Điều này cuối cùng sẽ loại bỏ khía cạnh tập trung của IOTA và làm cho nó hiệu quả hơn.

Sau khi Coordicide hoàn tất, IOTA cũng có kế hoạch triển khai một cơ chế đồng thuận mới trong mạng được gọi là Shimmer. Shimmer sử dụng "Mana" làm phần thưởng cho các nút mạnghoạt động tốt trong mạng.

Một nâng cấp khác là Chrysalis, hoặc IOTA 1.5. Điều này cũng liên quan đến việc tăng hiệu quả của mạng.

Cuối cùng, một giao thức mới có tên Qubic đang được triển khai, dự kiến sẽ tạo ra những cách mới để bảo mật mạng Tangle.

Có thể nói rằng nếu IOTA trải qua thành công với tất cả các bản cập nhật dự kiến này, nhiều công ty có thể muốn hợp tác với nó. Hơn nữa, nó đã trở nên thực tế hơn mỗi ngày, với mức giá giảm phát do nguồn cung hạn chế đã đạt được, giá mIOTA có thể tăng trong thời gian dài.

Kết Luận

IOTA là một loại tiền điện tử độc đáo và là một trong những loại tiền điện tử hiệu quả nhất về khả năng mở rộng và phí. Bất chấp những thách thức mà mạng phải đối mặt để đạt đến cấp độ như ngày nay, IOTA vẫn là một trong những loại tiền điện tử hứa hẹn nhất trên thế giới.