Bybit Learn

Alım-Satım

Negatif slipaj (fiyat kayması), alım-satım kârlarınızı azaltabilir ve yeni başlayanları deneyimli yatırımcılardan ayırır. Doğru stratejiyle slipajı ve bunun olumsuz etkilerini en aza indirebilirsiniz. Ancak önce Alış/Satış farkını, slipajı ve ilgili kavramların temellerini anlamanız gerekir.

Bu kılavuzda, Alış/Satış farkı, slipaj, yani fiyat kayması ve bunların etkilerinin nasıl ele alınacağı hakkında bilgi edineceksiniz.

Alış/Satış Farkı Piyasa Likiditesini Nasıl Etkiler?

Likidite, bir kripto para biriminin, piyasa değerinde önemli bir etkilenme olmadan piyasada ne kadar kolay satın alınabileceğini veya satılabileceğini ölçer. Güçlü likiditeli bir coin veya tokenin, birçok satıcı ve alıcısı ve de emir bekleyen görece derin bir emir defteri olacaktır.

Alıcı ve satıcının çok sayıda olması, alış/satış farkının daha dar olmasına sebep olur. Sonuç olarak, alış/satış farkı iyi bir likidite ölçüsüdür. Alış/Satış farkı ne kadar küçük olursa kripto para varlığının likiditesi o kadar güçlü olur. Benzer şekilde, likiditenin düşük olması, ciddi fiyat dalgalanması ve slipaj olasılığını artırır.

Likiditenin Ölçülmesi: Bazı Yaygın Terimler 

: Piyasada verilen tüm satın alma ve satış talimatlarını (emirleri) gösteren defter. Emir defteri, mevcut piyasa veya emir derinliğini gösterir.

Bir alım-satımı gerçekleştirmek için, gereklilikleri karşılanan alışlar ve satışlar eşleştirilir. İki ana emir türü vardır:

Emir derinliği: Emir defteri kayıtlarında bulunan limit emirlerinin toplam sayısı. Emir derinliği, oluşturulan limit emirlerinin hacmi toplanarak hesaplanabilir. 

Örneğin, aşağıdaki resimde, emir derinliği, emir defterinde gerçekleştirilmeyi bekleyen emirleri olan alıcı ve satıcı sayısını gerçek zamanlı olarak gösterir. 

“Fiyat” sütunu altında, kırmızı renkli satış fiyatları; yeşil renkle gösterilenler ise satın alma fiyatlarıdır.

“Miktar” sütunu, taahhüt edilen fiyattan birim sayısını gösterirken “Toplam” sütunu, karşılık gelen birikmiş sözleşme sayısını temsil eder.

Bu resimde, mevcut en iyi satış fiyatı 31.985,50 $ “Satış” ve en iyi alış fiyatı 31.985,00 $ “Alış”tır. Bitcoin’in 31.986,00 $’a ulaşması için, alıcıların 2.806.583 sözleşmenin tamamını 31.985,50 $’dan almaları gerekir.

Bir emir defterinin derinliği ne kadar fazla olursa, likiditesi de o kadar iyi olur. Piyasanın derin olması, büyük işlemler gerçekleştirirken fiyatları koruma olanağı sağlar. Daha fazla emir derinliği, fiyat manipülasyonu olasılığının da daha düşük olması anlamına gelir.

Slipaj: Bir alım-satımın beklenen fiyatı ile gerçekleşen fiyatı arasındaki fark anlamına gelir. Özellikle büyük emirlerin gerçekleşmesi sırasında, bir emrin beklenen fiyattan gerçekleşmesi için yeterli ilgi veya hacim olmayabilir.

Böyle bir durumda, emrin bir kısmı bir sonraki uygun fiyattan gerçekleşebilir. Slipaj ayrıca yüksek piyasa dalgalanmasının olduğu zamanlarda da meydana gelir. Böyle zamanlarda, alış/satış farkı, yatırımcının piyasa emrini oluşturduğu zaman ile piyasa yapıcının veya borsanın emri gerçekleştirdiği zaman arasında hızlıca değişebilir. Bu durumda slipaj ile likidite arasında negatif korelasyon meydana gelir. Likidite ile slipaj arasında ters bir ilişki bulunur: Likidite yüksek olduğunda slipaj düşük, likidite düşük olduğunda slipaj yüksektir.

Likidite, Yatırımcıları ve Borsaları Nasıl Etkiler?

Yetersiz likidite, bir varlığın fiyatında istikrarsızlığa yol açar; bu da slipajın ve fiyat manipülasyonlarının artabileceği anlamına gelir. Düşük likidite, özellikle bir piyasa dalgalanması sırasında yatırımcıları ve aracı likidite sağlayıcılarını olumsuz etkileyebilecek daha uzun bekleme süreleri anlamına da gelir. İyi bir yatırımcı, likiditenin işlemlerini nasıl etkilediğini bilir ve uygun likiditeye sahip varlıkları seçmek için stratejiler geliştirir.

Alış/Satış farkı, anlaşılması gereken önemli bir alım-satım kavramıdır. Şöyle işler: 

Alış fiyatı, bir yatırımcının bir varlık için ödemek isteyebileceği fiyattır. Bir alış emri oluşturduğunuzda, söz konusu varlık için bir alış fiyatı verirsiniz. Satış fiyatı ise bir kripto varlığın, anlaşmayı kapatacak olan satış fiyatıdır.

Alış/Satış farkı, bir satıcının kabul etmek isteyebileceği en düşük fiyat (satış fiyatı) ile bir alıcının ödemek isteyebileceği en yüksek fiyat (alış fiyatı) arasındaki farktır. Piyasalarda fark, alıcıların ve satıcıların limit emirleri arasındaki farktan kaynaklanır. Bu emirler, bir emir defterinde alışlar ve satışlar olarak görünür.

Alış/Satış Farkı Yüzdesinin Hesaplanması

Farklı kripto varlıkların alış/satış farkını karşılaştırmanın en iyi yolu, yüzde oranlarını kullanmaktır. Alış/Satış farkı yüzdesi hesabının formülü basittir: 

Alış/Satış Farkı Yüzdesi = [(Satış Fiyatı − Alış Fiyatı) ÷ Satış Fiyatı] × 100

Örneğin, bir coinin 3,95 $/4,05 $’dan işlem görmesi, alış fiyatının 3,95 $ ve satış fiyatının 4,05 $ olduğu anlamına gelir. Verilen formülü kullanarak alış/satış farkı yüzdesini hesaplayabilirsiniz: 

[(4,05 − 3,95) ÷ 4,05] × 100 = %2,5 (en yakın ondalığa yuvarlanmıştır)

Bir kripto varlığın alış/satış farkı yüzdesi ne kadar düşükse o kadar fazla likidite eğilimi gösterir. Ciddi büyüklükte piyasa emirleri gerçekleştiriyorsanız beklenmeyen bir fiyat ödeme riskiniz daha düşük olacaktır. Yani, yaşayacağınız slipaj çok düşük olacaktır. 

Bir piyasa emri oluşturduğunuzda ve bir borsa, sizin satın alma veya satma talebinizle emir defterindeki limit emirlerini eşleştirdiğinde Slipaj meydana gelir. Emir defteri, emrinizi en iyi fiyattan gerçekleştirmeye çalışacaktır. Ancak istediğiniz fiyattaki hacim yetersizse emir defteri emir zincirinde yukarı doğru çıkarak bir sonraki en iyi fiyatı bulacaktır. Sonuç olarak, emriniz beklentinize göre daha farklı bir fiyattan gerçekleşebilir.

Şu anda 100 $’dan işlem gören bir varlıktan hızlıca 1.000 birim satın almak istiyorsanız ancak piyasanın emrinizi gerçekleştirmek için yeterli likiditesi yoksa, gerçekleşme fiyatınız farklı olacaktır. Emriniz tamamlanana kadar, 100 $’lık alış fiyatınızın üzerindeki emirleri almanız gerekecektir. Böylece ortalama satın alma fiyatınız, ilk amaçladığınız 100 $’dan daha yüksek hâle gelecektir.

 yoksa, merkeziyetsiz borsalarda yaygın olarak görülebilir. Aşırı dalgalanan, düşük likiditeye sahip piyasalarda meydana gelme olasılığı daha yüksektir. 

Slipajın işlemlerinize zarar vermesi her zaman söz konusu olmayabilir. Bir alış emiri verdikten sonra varlık fiyatı düştüğünde, pozitif slipaj meydana gelir. Yani alış yapmak için verdiğiniz piyasa emriniz için nihai gerçekleşme fiyatı, beklenenden daha düşük olur. Benzer bir pozitif slipaj, bir satış emri verdikten sonra fiyat arttığında da meydana gelir. Nihai gerçekleşme fiyatı beklenenden daha iyiyse pozitif slipaj aslında sizin için daha uygun bir alım-satım işlemi sağlar.

Negatif slipaj, tüm yatırımcılar için önemli bir sorundur. Bir alış emri oluşturduktan sonra varlığın fiyatı artarsa veya bir satış emri girdikten sonra varlığın fiyatı azalırsa, negatif slipajla karşılaşabilirsiniz.

Emirleri hızlı bir şekilde gerçekleştirmeye çalışırken, hızlı alım-satım işlemleri sırasında slipaj kaçınılmazdır. Bununla birlikte, negatif slipajı aşağıdaki yöntemlerle en aza indirebilirsiniz: 

Kripto para alım-satımı son derece kârlı olabilse de riskleri vardır. Doğal piyasa dalgalanmasının yanı sıra, alış/satış farkı ve slipaj nedeniyle alım-satım zararı yaratma potansiyeli de vardır. Bu işlem maliyetlerinden her zaman kaçınamasanız da alım-satım ve yatırım kararları verirken bunları dikkate almakta yarar vardır. Bu durum özellikle, kripto paranın ortalama fiyatının beklenenden daha yüksek veya daha düşük olabileceği daha büyük hacimli işlemler için geçerlidir.

Finans piyasaları, yatırımcılara mümkün olduğunca çok işlem seçeneği sağlayacak şekilde yapılandırılmış olsa da slipaj olup olmayacağını ve bunun nihai etkisini piyasa katılımcıları belirler. Bilinçli yatırımcılar, alım-satım kârlarını en üst düzeye çıkarmak için likidite kısıtlamalarına çok dikkat ederler. 

Alış/Satış Farkı ve Slipaj Nedir?

Kripto ve alım-satım işlemlerine dair merak ettikleriniz bir tık uzağınızda